Ulimi lwezinja Kuyisici esithakazelisayo nesibalulekile semvelo yazo, njengoba izivumela ukuthi zihlanganyele kokubili namanye amalungu ohlobo lwazo kanye nabantu. Kulesi sihloko sizohlola ngokujulile ukuthi izinja zisebenzisa kanjani zabo ulimi lomzimba, ukuzwakala kanye nemibono yezinzwa ukuxhumana. Ukuqonda lezi zimpawu kuzosisiza siqinise ubuhlobo bethu nazo futhi sithuthukise ukuhlalisana kwethu.
Kungani kubalulekile ukuqonda ulimi lwenja?
Ukuqonda kwe ulimi lwe-canine Kubalulekile ukuqinisekisa ukuphilisana okuvumelanayo phakathi kwabantu nezinja. Emaphaketheni, izinja zidinga ukuxhumana ngokuphumelelayo ukuze zigcine ukuthula, zigweme izingxabano futhi zibambisane emisebenzini efana nokuzingela noma ukunakekela imidlwane. Lolu limi futhi lubavumela ukuthi baveze imizwa, babone izinsongo, futhi baxhumanise nendawo abakuyo. Njengabanikazi abanomthwalo wemfanelo, kufanele sifunde ukuhumusha lezi zimpawu ukuze siqonde ukuthi abangane bethu abanoboya bazama ukusitshela ini.
Iqiniso elithakazelisayo eligqamisa ukubaluleka kwalokhu kuxhumana ukuzwela kwezinja ku ulimi lomzimba womuntu. Ngokuka-Turid Rugaas, umqeqeshi wezinja owaziwayo wase-Norwegian, izinja zibona izinguquko ezicashile endleleni esikhuluma ngayo, ukunyakaza kwethu noma ngisho nokwelula kwabafundi. Leli zinga lokubona libenza babe izilwane ezisabelayo kakhulu nezinozwela.
Izici ezibalulekile zolimi lwenja
Ulimi lwenja ngokuyinhloko lwakhiwe izici ezintathu: ulimi lomzimba, the izimpawu zezwi futhi i imibono yezinzwa. Ngayinye idlala indima ebalulekile ekuxhumaneni kwakho kwansuku zonke.
Ulimi lomzimba
El ulimi lomzimba Iyingxenye ebaluleke kakhulu yokuxhumana kwe-canine. Eqinisweni, kulinganiselwa ukuthi u-99% wokuxhumana kwabo kusekelwe ekushukumeni nasekunyakazeni. Phakathi kwezimpawu ezivame kakhulu yilezi:
- Ukuma okuvamile: Ukuma okukhululekile kubonisa ukuzethemba nokunethezeka, kuyilapho umzimba oqinile ungasho ukushuba noma ukuphaphama.
- Ukunyakaza komsila: Nakuba kuvame ukuhlotshaniswa nenjabulo, ukunyakazisa umsila kungase kubonise ukuthuthumela, ilukuluku noma ulaka kuye ngesivinini nendawo yayo.
- Isimo sobuso: Izindlebe ezimile, amashiya aphakanyisiwe, noma umlomo okhululekile kuyizinkomba zokuthi inja izizwa kanjani.
Izimpawu zezwi
Izinja zisebenzisa izinhlobo ezahlukene ukuzwakala ukuziveza. Nakuba zingathembeli kakhulu emsindweni njengabantu, ukukhonkotha kwazo, ukugquma nokukhala kwazo zidlulisela ulwazi olubalulekile. Ngokwesibonelo:
- Ukukhonkotha: Angasho ukuphaphama, ukujabula, noma ukufuna ukunakwa.
- ukukhononda: Ngokuvamile abonisa ukungakhululeki noma isexwayiso.
- Ukukhala: Baveza ukukhathazeka, ubuhlungu noma injabulo.
imibono yezinzwa
I-Los izinzwa Izinja ezithuthuke kakhulu zidlala indima ebalulekile ekukhulumisaneni kwazo. Ikhono labo lokubona iphunga elincane nemisindo libavumela ukuba bahumushe indawo yabo futhi baphendule ngendlela efanele. Ngokwezifundo, izinja zingakwazi ukubona izifo zomuntu noma izinguquko ezingokomzwelo ngephunga.
Izimpawu zokuzola: Isihluthulelo sokuhlalisana ngokuthula
Eminye yemibono efaneleka kakhulu ngolimi lwe-canine yile "izimpawu ezipholile", igama eladuma nguTurid Rugaas. Lezi zimpawu ziyizimpawu noma impatho izinja eziyisebenzisayo ukugwema ukungqubuzana nokugcina ukuthula endaweni yazo. Ngokuziqonda, singakwazi ukubona kusengaphambili izimo ezingase zibangele ukucindezeleka noma ukungakhululeki.
Ezinye zezimpawu ezijwayelekile zokupholisa zihlanganisa:
- Ukuzamula: Inja ingase izamula lapho icindezelekile noma ithulise abanye.
- Ukukhotha ikhala: Lesi senzo ngokuvamile sivela ezimeni ezingakhululekile.
- Jikisa ikhanda: Kubonisa ukuthi inja izama ukuphambukisa ukunaka ukuze igweme ukungqubuzana.
- Hogela umhlabathi: Ngokuvamile isetshenziswa njengesiphazamiso noma ukudambisa ukungezwani.
Izimpawu eziyisixwayiso ekuziphatheni kwezinja
Ngaphezu kwezimpawu zokuthulisa, izinja ziyakhipha izimpawu eziyisixwayiso ukuveza ukungakhululeki kwakho noma isidingo sesikhala. Lokhu kuvame ukushuba kakhulu futhi kungaba isandulela sokuziphatha okunolaka uma kungahlonishwa. Ezinye zalezi zimpawu yilezi:
- ukukhononda: Zikhomba ukuthi inja ayikhululekile futhi idinga ukuthi isimo sishintshe.
- Izinwele ezimile: Uphawu olucacile lokuthi inja izizwa isongelwa.
- Amehlo acwebile: Zikhombisa ubumhlophe bamehlo, zikhombisa ukwethuka noma ukucindezeleka.
- Ukubanda: Lapho inja iqhwa, ihlola isimo ngaphambi kokunquma ukuthi yenze kanjani.
Indlela yokuxhumana ngempumelelo nenja yethu
Nakuba izinja zine-repertoire yokuxhumana ehlaba umxhwele, singakwazi futhi "ukukhuluma" ulimi lwazo. Ukulungisa ukuziphatha kwethu kuzosisiza ukuba sakhe isibopho esiqinile:
- Gwema ukunyakaza okungazelelwe: Izenzo ezithambile nezipholile zakha ukwethembana.
- Bheka ngokuzola: Gwema ukugqolozela, njengoba lokhu kungase kuhunyushwe njengosongo.
- Naka imizwa yethu: Izinja zibona isimo sethu somzwelo; Ukugcina ukuthula kubalulekile ukuze kudluliselwe ukuvikeleka.
- Gcizelela amasignali amahle: Sebenzisa imivuzo noma ukuphulula ukuze ukhuthaze ukuziphatha okufunayo.
Amaphutha avamile okufanele siwagweme
Abanikazi bezinja abaningi bayazinikela amaphutha lapho utolika noma uphendula ulimi lwe-canine. Lawa maphutha angabangela ingcindezi noma izinkinga zokuziphatha:
- Izimpawu eziyisixwayiso zokujezisa: Isibonelo, ukuthethisa inja ngokugquma kungase kuholele ekutheni icindezele lesi siginali futhi iye ngokuqondile ekuziphatheni okuqine kakhulu njengokuluma.
- Ziba imizamo yakho yokuxhumana: Ukungahloniphi izimpawu zabo kungabangela ukukhathazeka nokungathembani.
- Phoqa ukusebenzisana: Ukuphoqa inja ukuthi ixhumane nabantu noma nezilwane lapho ingakhululekile kungabuyisela emuva.
Ukuqonda izinja zethu kuyinqubo eqhubekayo edinga ukubhekwa, ukuzwelana nokwenza. Ngokuthuthukisa ikhono lethu lokuhumusha ulimi lwabo, siqinisa ukuxhumana kwethu nabo, sithuthukisa inhlalakahle yabo futhi siqinisekisa ukuphilisana okusekelwe phezu ukuhloniphana.